سرطان روده بزرگ – علائم ، عوارض ، پیشگیری ، درمان ، پیگیری و… ( مرجع کامل اطلاعات )

 سرطان روده بزرگ  چیست ؟

در این بیماری سلولهای سرطانی در داخل بافت روده شروع به تکثیر می کنند. اگر چه این سرطان از جمله معمولترین سرطانهای بشر به حساب می آید اما بدلیل بهبود روشهای غربالگری و تشخیصی ، تعداد موارد جدید این بیماری و مرگ ناشی از آن بطور قابل ملاحظه ای کاهش یافته است.

 

این بیماری در هر سنی بروز می یابد اما میزان بروز در سن بالای 50سال بیشتر است.زمانیکه در مراحل اولیه تشخیص داده می شود.این سرطان درمانپذیر است اما تشخیص آن در این مراحل هیچگونه علامتی ندارد.

روده برزگ بخشی از سیستم گوارشی شامل مری، معده، روده های بزرگ و کوچک
می باشند. روده باریک از انتهای معده شروع شده و به روده بزرگ ختم می شود و سپس روده بزرگ نیز از آنجا تا محل مقعد ادامه می یابد، روده بزرگ شامل دو بخش است. بخش اول اصطلاحاً کولون نامیده می شود. که حدود 180 سانتی متر طول دارد. بخش دوم نیز راست روده است که طول آن به 15 تا 25 سانتی متر می رسد.

اطلاعات عمومی درباره سرطان روده بزرگ:

  

نکات کلیدی این مبحث

* سرطان روده بزرگ بیماری است که در آن سلولهای بدخیم ( سرطانی ) در بافت روده بزرگ تشکیل می شوند . * سن و تاریخچه بیماری در ریسک بوجود آمدن سرطان روده بزرگ نقش دارند .   * علائم احتمالی سرطان روده بزرگ شامل تغییرات در اجابت مزاج و یا وجود خون در مدفوع است . * آزمایشاتی که انتهای روده بزرگ ( رکتوم ) و یا بافت روده بزرگ و یا خون د رمدفوع را بررسی می کند در تشخیص و یافتن سرطان روده بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد . * فاکتورهای مخصوصی در انتخاب درمان و پیش آگهی تاثیر دارد ( شانس بهبودی )

سرطان روده بزرگ بیماری است که در آن سلولهای بدخیم سرطانی در بافت روده بزرگ تشکیل می شوند . روده بزرگ قسمتی از جهاز هاضمه را در بدن انسان تشکیل میدهد جهاز هاضمه در پروسه جذب مواد غذایی ( ویتامین ها ،  مواد کانی ، کربوهیدراتها ، چربیها ، پروتئین ها و آب ) از غذاهای مختلف و همچنین دفع مواد زائد از بدن فعالیت می کند .

جهاز هاضمه از مری – معده – روده کوچک و روده بزرگ تشکیل شده است  6 فوت اولیه روده بزرگ را کولون و 6 اینچ انتهای روده بزرگ را راست روده و کانال مقعد نامیده می شوند کانال مقعد به مقعد ختم می شود ( سوراخی که روده بزرگ را به خارج از بدن متصل می سازد ) .

* سن و تاریخچه بیماری در ریسک بوجود آمدن سرطان روده بزرگ نقش دارند :

فاکتورهای ریسک شامل :

* سن بالای 50 سال

* تاریخچه سرطان روده بزرگ یا راست روده د ر فامیل

* تاریخجه سرطان روده بزرگ و راست روده ، تخمدان ، رحم و سرطان پستان در هر شخص

* تاریخچه ابتلاء به پولیپ در روده بزرگ

* تاریخچه ابتلاء به کولیت السروز ( زخمهای متعدد در سلولهای پوششی روده بزرگ )

* بعضی از بیماریهای ارثی مانند پولیپ های آدنوماتو فامیلی و سرطان فامیلی غیر پولیپی روده بزرگ ( سندرم لینچ )

* علائم احتمالی سرطان روده بزرگ شامل تغییرات در اجابت مزاج ویا وجود خون در مدفوع

این علائم و همچنین سایر علائم ممکن است بعلت سرطان روده بزرگ و یا بعلت بیماریهای دیگر بوجود آید .

- تغییرات در اجابت مزاج

- خون ( خون قرمز یا خون تیره ) در مدفوع

- اسهال ، یبوست و یا احساس عدم تخلیه کامل دستگاه گوارش

- کاهش در قطر یا کالیبر مدفوع

- ناراحتی عمومی شکم ( دفع درد ناک گاز شکم ، نفخ ، احساس پری  و یا دردهای دل پیچه ای ) ( شکم درد عمومی )

-کاهش وزن بدون علت

- خستگی ثابت

- استفراغ

آزمایشاتی که انتهای روده بزرگ ( رکتوم ) و یا بافت روده بزرگ و یا خون در مدفوع را بررسی می کند در تشخیص و یافتن سرطان روده بزرگ مورد استفاده قرار میگیرند :

-تست خون نهفته در مدفوع :

 نمونه کمی از مدفوع که درمحفظه ای قرار می گیرد به دکتر یا آزمایشگاه تحویل داده می شود . این تست خون نهفته در مدفوع را آزمایش می کند .

-معاینه مقعد توسط انگشت دست ( توسط پزشک ) پزشک و یا پرستار پس از پوشیدن دستکش و آغشتن آن به ژل مخصوص انگشت را داخل مقعد بیمار کرده و بدنبال توده یا نقاط غیر طبیعی میگردد و از مدفوع بدست آمده آزمایش خون نهفته بعمل می آورد .

- تنقیه باریم :

روشی که در آن با ریم مایع به داخل روده بزرگ از طریق مقعد تنقیه میگردد با ریم یک فلز سفید نقره ای است که در تصویر دستگاه گوارش پائینی توسط اشعه ایکس کمک کننده است .

- سیگموئیدوسکوپی :

دستگاهی است که توسط آن دکتر ( لوله نازک نوری ) انتهای روده بزرگ را برای یافتن پولیپ ، تومور و یا نقاط غیر طبیعی مورد آزمایش قرار میدهد اگر در حین آزمایش پولیپ و یا بافت غیر طبیعی یافت شود پزشک می تواند آنها را بردارد و جهت آزمایش بهتر از میکروسکوپ استفاده نماید .

- کولونسکوپی :

بررسی سراسری داخلی روده بزرگ توسط کوئونکسوپ ( لوله نازک نوری ) که از مقعد وارد می شود اگر در طول آزمایش پزشک پولیپ و یا نقاط غیر طبیعی یافت شود جهت آزمایش توسط میکروسکوپ برداشته خواهد شد .

- نمونه برداری ( بیوپسی ) :

 برداشتن سلولها و یا بافت ها جهت آزمایش در زیر میکروسکوپ

* فاکتورهای مخصوصی در انتخاب درمان و پیش آگهی  ( شانس بهبودی ) تاثیر دارد :

انتخاب درمان ها و پیش آگهی ( شانس بهبودی ) بستگی به مرحله بندی سرطان ( آیا سرطان فقط لایه داخلی پوششی روده بزرگ یا تمام ضخامت روده بزرگ یا به سایر نقاط بدن گسترش یافته باشد ) و همچنین وضعیت سلامتی بیمار دارد .

مراحل سرطان روده بزرگ staging :

 

نکات کلیدی این مبحث

* پس از اینکه سرطان روده بزرگ تشخیص داده شد بمنظور اینکه آیا سرطان روده بزرگ محدود به روده بزرگ و یا به سایر نقاط بدن انتشار پیدا کرده است آزمایشاتی بعمل می آید . * مراحل مختلف سرطان روده بزرگ عبارت است : - مرحله 0   ( سرطان این سیتو ) - مرحله 1 - مرحله 2 -مرحله 3 - مرحله 4

پس از اینکه سرطان روده بزرگ تشخیص داده شد بمنظور اینکه آیا سرطان روده بزرگ محدود به روده بزرگ و یا به سایر نقاط بدن انتشار پیدا کرده است آزمایشاتی بعمل می آید . فرایند ی که در آن مشخص میشود که آیا سرطان روده بزرگ محدود بوده و یا به نقاط بدن انتشار یافته است را مرحله بندی سرطان می نامیم . اطلاعاتی که از فرایند مرحله بندی بدست می آید مرحله بیماری را مشخص می کند دانستن مرحله بیماری در اتخاذ درمان مناسب بسیار مهم است .

مرحله های سرطان روده بزرگ در پائین جهت استفاده ذکر شده است:

مرحله صفر

 - در مرحله صفر سرطان فقط در سطحی ترین سلولهای پوششی روده بزرگ یافت می شود مرحله صفر سرطان این سیتو نیز گفته می شود .

مرحله یک I

در مرحله یک انتشار سرطان به جزء لایه های پوششی سطحی به لایه دوم و سوم روده بزرگ نیز انتشار پیدا کرده و دیواره داخلی  روده نیز درگیر شده است ولی سرطان به خارج از دیواره روده بزرگ یا خارج از روده بزرگ انتشار نیافته است معادل مرحله یک را در طبقه بندی دوک A می گویند.

مرحله دو II

در مرحله دوم سرطان از دیواره روده بزرگ تقریبا خارج شده ولی غدد لنفاوی را گرفتار نکرده است ( عدد لنفاوی ساختمانهای لوبیائی شکل هستند که درسرتاسر بدن یافت می شوند و کار آنها فیلتر کردن مواد در داخل مایع لنف می باشد و کمک به بدن در مقابله با عفونت و بیماری را می نمایند ) مرحله دو بیماری در طبقه بندی دوک B می گویند .

مرحله سوم III

در مرحله سه سرطان غدد لنفاوی را درگیر کرده است ولی به سایر نقاط بدن گسترش نیافته است این مرحله معادل مرحله دوک C می باشد .

مرحله چهارم IV

در مرحله چهارم سرطان به نقاط دیگر بدن مثل کبد ی یا ریه گسترش پیدا کرده است و این مرحله معادل  دوک D می باشد .

عود سرطان روده بزرگ:

سرطان عود کرده روده بزرگ به سرطانی گفته می شود که پس از درمان مجددا عود یا برگشت نماید . عود سرطان روده بزرگ ممکن است در روده بزرگ و یاسایر نقاط بدن مثل کبد ، ریه ، و یا هر دو باشد .

درمان انتخابی در یک نگاه کلی:

نکات کلید ی این مبحث

* درمان های مختلفی در بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ وجود دارد * سه نوع درمان استاندارد عبارتند از * جراحی * شیمی درمانی * رادیو تراپی یا پرتو درمانی * درمانهای دیگری که در فرم تجربیات جدید بالینی بکار می رود عبارتند از : * درمانهای بیولوژیک

درمانهای مختلفی در بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ وجود دارد :

درمانهای مختلف در دسترس بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ هستند .  بعضی از آنها استاندارد هستند ( درمانهای رایج ) و بعضی از آنها بصورت تجربیات درمانی بالینی مورد استفاده قرار میگیرند .  قبل از شروع درمان بیماران ممکن است که رغبت خود را در قسمت تجربیات جدید درمانی بالینی نشان دهند . در درمان بصورت تجربیات درمانی بالینی که در حقیقت مطالعه تحقیقاتی از داروی جدیدتر و یا تغیر در داروهای قبلی استفاده می شود و در صورت موفقیت روش جدید جای روش استاندارد گذشته را میگیرد .

سه نوع درمان استاندارد مورد استفاده قرار می گیرد عبارتند از :

جراحی :

جراحی ( برداشتن سرطان توسط عمل جراحی ) شایع ترین نوع درمان است که در همه مراحل کانسر کولون بکار می رود پزشک ممکن است سرطان را به یکی از روشهای زیر خارج نماید .

جراحی محدود و محلی :

 اگر سرطان درمرحله بسیار اولیه تشخیص داده شود ممکن است عمل جراحی بدون باز کردن شکم توسط پزشک انجام شود که این از طریق عبور لوله از طریق مقعد به داخل روده بزرگ و عمل جراحی از این طریق انجام میگیرد به این طریق برداشتن ضایعه محلی می گویند .  اگر سرطان در یک پولیپ تشخیص داده شود به این عمل جراحی پولیپکتومی اطلاق میگردد .

رزکسیون  اگر اندازه سرطان بزرگتر باشد پزشک عمل کولکتومی ( برداشتن سرطان بهمراه مقادیری از باقت سالم اطراف آن ) را انجام میدهد سپس پزشک ممکن است آناستوموز ( دوختن دو طرف سالم روده بزرگ به یکدیگر ) را انجام دهد . معمولا پزشک غدد لنفاوی نزدیک روده بزرگ را جهت احتمال درگیری توسط سرطان بیرون آورده  و در زیر میکروسکوپ آزمایش خواهد نمود .