کمر درد یکی از عوارضی است که کمتر کسی در طول زندگی، آن را تجربه نکرده است، برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که از هر 10 نفر بزرگسال ، 6 نفر آنها به این درد مبتلا می‌شوند و ممکن است فرد را به طور ناگهانی و یا تدریجی درگیر کند که همین امر باعث می‌شود بسیاری بدون این‌که به پزشک متخصص مراجعه کنند با مصرف مسکن، درد خود را التیام بخشند ولی آیا چاره این درد ناخوشایند مصرف خودسرانه دارو و مسکن‌های قوی است؟!
دکتر سعید صفایی ارتوپد و فوق تخصص ستون فقرات و عضو هیات علمی دانشگاه درباره این بیماری در گفتگو با جام‌جم می‌گوید: در اکثر موارد این درد ناشی از بدنشستن، بدایستادن و بدخوابیدن است که باعث می‌شود عضلات ستون فقرات بخصوص در ناحیه کمر دچار ضعف شوند و در نتیجه باعث کاهش قدرت آ‌نها شده و کمر دردهای بعدی را موجب شود.

به گفته وی آنچه از اهمیت بالایی برخوردار است، نحوه نشستن است که اگر افراد به مدت طولانی در یک محل بنشینند، نیرویی که به دیسک کمر (ستون فقرات) وارد می‌شود در این حالت دو و نیم برابر وزن بدن است، به همین خاطر همیشه بایستی سعی شود افرادی که دارای مشاغل نشسته‌اند، به ازای هر نیم تا یک ساعت نشستن، بلند شوند و چند قدم راه بروند و در صورت امکان به تقویت عضلات ستون فقرات بپردازند.
این ارتوپد و فوق‌تخصص ستون فقرات عنوان می‌کند: از آنجایی که رانندگی نیز همانند بسیاری از مشاغل نشسته است باید سعی ‌شود از حداقل زمان نشستن در خودرو استفاده کرد چرا که صندلی اکثر خودروها، اغلب وضعیتی بدتر از صندلی‌های معمولی دارند.
دکتر صفایی متذکر می‌شود: در نشستن بر روی صندلی خودرو، فرد تقریبا زانوهایش را روی شکم خم می‌کند و در نتیجه ستون فقرات به سمت جلو خم می‌شود که در چنین شرایطی، فشاری که به روی دیسک‌های ناحیه کمری وارد می‌شود، افزایش پیدا می‌کند که این فشار می‌تواند از 3 برابر وزن بدن نیز بیشتر باشد که به مرور زمان این دیسک‌ها دچار تخریب شده و آب خود را از دست می‌دهند و در برابر فشارها و نیروهای وارده تحمل خود را از دست می‌دهد به حدی که دیسک دیگر توان تحمل نیرویی را که به صورت طبیعی بر او وارد می‌شود، ندارد بنابر‌این باعث بروز کمر درد می‌شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه یادآور می‌شود: در وضعیت نشسته، عضلات کمر از فعالیت طبیعی خود باز می‌مانند و در نتیجه باعث ضعف و تشدید کمر درد می‌شوند.
عوامل کمر درد
«چاقی» یکی از مهم‌ترین عوامل بروز کمر درد محسوب می‌شود، دکتر صفایی با اشاره به این موضوع می‌افزاید: افراد سیگاری نیز از شر این بیماری در امان نیستند و کمر درد در آنها بیشتر نمود می‌کند چرا که افراد با کشیدن سیگار خون‌رسانی به عضلات، اطراف دیسک و مهره‌ها را دچار اختلال می‌کنند و باعث کمر درد و حتی تشدید آن می‌شوند.
<علت دیگر کمر درد را می‌توان به برخی از بیماری‌ها تعمیم داد، مثلا افرادی که دیسک مهره آنها غیرطبیعی شده، سابقه جراحی قبلی دارند و از بیماری‌های ناحیه ستون فقرات رنج می‌برند با عمل نشستن بیماری خود را تشدید می‌کنند.
این ارتوپد و فوق‌تخصص ستون فقرات با بیان این مطلب خاطرنشان می‌کند: امروزه در ساخت صندلی خودروها سعی شده از اصول استاندارد استفاده شود ولی باید گفت به صندلی‌ای می‌توان استاندارد گفت که بتواند قوس‌های طبیعی ستون فقرات را پر کند پس علاوه بر این موضوع رانندگان باید بدانند به طرف جلو خم شدن و یا زیاد عقب رفتن، باعث از بین رفتن طبیعی قوس‌های کمری می‌شود و این‌گونه فرد مستعد کمر درد می‌شود.
یک راه حل ساده
بهترین راه برای جلوگیری از کمر درد ناشی از مشاغل نشسته این است که فرد پس از یک تا 2 ساعت رانندگی و یا کار نشسته، حداقل 5 دقیقه راه برود و یا به انجام نرمش‌های خفیفی جهت تقویت عضلات کمر خود بپردازد که این کار باعث می‌شود از فشار روی دیسک به میزان قابل ملاحظه‌ای کاسته شود، دکتر صفایی با عنوان این مطلب می‌افزاید: وقتی عضلات ضعیف شوند و تغییراتی در دیسک ایجاد شود، دیسک مستعد بیرون‌زدگی و فشار بر روی پاها می‌شود که تحت عنوان دیسک‌های بیرون زده نامیده می‌شود که خود می‌تواند مشکلات اضافی همچون آسیب به ریشه‌های عصبی را برای بیمار داشته باشد که دردهای انتشاری به داخل اندام تحتانی و اشکالات حسی حرکتی را به وجود می‌آورد.
چند توصیه پزشکی
این ارتوپد و فوق تخصص اظهار می‌کند: بهتر است افراد دارای مشاغل نشسته برای جلوگیری از کمر درد کمتر بنشینند، کمتر رانندگی کنند و در صورت رانندگی از صندلی‌های استاندارد استفاده کنند و در صورت نشستن از صندلی‌های بلند منزل استفاده کنند و از نشستن بر روی کاناپه پرهیز کنند.همچنین از انجام کارهایی که باید به جلو خم شد، پرهیز کنند و از همه چیز مهم‌تر در رانندگی، راننده‌ای استاندارد باشند.
دکتر صفایی در پایان خاطرنشان می‌کند: سرعت‌های غیرطبیعی رانندگان باعث ایجاد ضربه به خودرو و در نتیجه انتقال این ضربه به ستون فقرات می‌شود که باعث بیرون زدگی دیسک می‌شود و در سالمندان با پیامدهای سخت‌تری همچون شکستگی همراه است. __________________

تقریباً همه ی افراد ، کم و بیش در نقاطی از کمر خود احساس درد دارند. اغلب ما هنگام انجام فعالیت هایی نظیر نصب دستگاه تهویه، جابجا کردن جعبه های بزرگ و بلند کردن کودکان، کمردرد خود را جدی نمی گیریم. ما به این مسئله توجه نداریم که کمردردها در نتیجه صدماتی است که با رفتارهای روزانه ما تشدید می شود. اکثر ما هنگام ایستادن، نشستن و خم شدن ، وضعیت های نامناسبی در بدن خود ایجاد می کنیم. ما هنگام بلند کردن اشیاء به جای خم کردن زانو، کمر خود را خم می کنیم. انجام کارهایی که برای سلامتی ما مضر است و پدر و مادر ما را از آن منع می کردند، بعد از سالها موجب می شود کمردرد ما شروع شود. وارد آمدن فشار زیاد به عضلات کمر و به اصطلاح رگ به رگ شدن رباط های کمری که نگه دارنده مهره ها هستند باعث کمردرد می شود. عضلات کمر برای مقابله با این فشار دچار گرفتگی و انقباض می شوند تا بتوانند کمر را از صدمه بیشتر محافظت کنند و این حالت ، خود باعث تشدید درد کمر است. در واقع این سیکل درد، سفتی و انقباض عضلانی درمان نمی شود مگر این که شما فعالیت خود را کم کنید ، به کمر خود استراحت دهید و به تدریج ازعضلات خود استفاده نمایید.
در گذشته ، پزشکان استراحت طولانی مدت در بستر را توصیه می کردند اما اکنون به این نتیجه رسیده اند که استراحت بیش از حد باعث طولانی شدن درمان کمردرد است. این مسئله در مورد رگ به رگ شدن عضلات هم صدق می کند. به همین دلیل امروزه شما کمتر مشاهده می کنید که از گردن بندهای مخصوص درد گردن استفاده شود.
در حال حاضر کمردردهای شدید، حداکثر با چند روز استراحت و پس از آن با شروع فعالیت های سبک و کشش آرام عضلات درمان می شوند، این طریقه درمان باعث افزایش قدرت خم شدن بدن و توان حرکت خواهد شد.
سایر علل کمردرد در بروز آرتروز و فتق دیسک کمر (غضروف بین مهره ها) مشاهده می شود. فتق دیسک در بین عوامل کمردرد شیوع کمتری دارد ولی بهتر شناخته شده است. دیسک بین مهره ها ، فضای نرمی را بین مهره ها ایجاد می کند، گاه این دیسک متورم شده و به اعصاب ناحیه فشار وارد می آورد. اغلب اعصابی که از ران و بازو می گذرند تحت فشار قرار گرفته و گاه بی حسی، ضعف و مشکلاتی در کنترل ادرار ایجاد می کنند.
فتق دیسک مانند سایر علل کمردرد، خود به خود بر طرف می شود و اغلب نیازی به عمل جراحی نیست. در حقیقت سی درصد مردم مبتلا به فتق دیسک هستند و هرگز برایشان مشکل جدی ایجاد نمی شود.
درمان

برای برطرف کردن کمردرد، به پشت بخوابید، یک بالش زیر زانوهایتان قرار دهید. (در حالی که زانوهایتان را جمع کرده اید). این طریقه خوابیدن فشار را از کمر شما بر می دارد. درمان اصلی همه کمردردها کم کردن فعالیت است. البته این کاهش فعالیت همان طور که قبلاً گفته شد فقط برای چند روز پیشنهاد می شود و پس از آن با نرمش های مخصوص پایین کمر و «عضله چهار سر ران» می توان کمردرد را درمان کرد.در اولین روزها برای کاهش التهاب می توان از یخ در موضع درد استفاده کرد و بعد از چند روز می توانید از گرمای موضعی کمک بگیرید تا انقباض مقاوم عضلات را برطرف کنید. همچنین داروهای ضد التهاب مثل ایبوبروفن، کتو بروفن و ناپروکسن در بر طرف کردن درد و التهاب مؤثر هستند. اگر یک دارو اثر نکرد، نوع دیگری از دارو را مصرف کنید؛ زیرا افراد مختلف نسبت به داروها عکس العمل متفاوتی دارند. به خاطر داشته باشید که داروهای ضد التهاب را حتماً همراه غذا میل کنید تا باعث ایجاد زخم معده شما نشوند.
داروهای جدید و گران قیمت « ویوکس» و « سلیرکس» بهتر از داروهای قدیمی عمل نمی کنند ولی تحریکات معده در آنها کمتر است و به طور کلی برای درمان دردهای طولانی مدت و در افرادی با سابقه زخم معده مصرف می شوند.
استامینوفن نمی تواند کمک به رفع التهاب کند. ولی می تواند درد را بر طرف سازد. هم چنین بر روی معده نیز اثری ندارد. استامینوفن بی خطرترین دارو در درمان های طولانی مدت است ولی نباید بیش از 2 تا 3 هزار میلی گرم در روز مصرف شود؛ زیرا مصرف زیاد دارو ، کبد را تحت تأثیر قرار می دهد.
داروهای شل کننده عضلات توصیه نمی شوند؛ زیرا بر کاهش درد کمر تأثیری ندارند.

آیا نیازی به گرفتن عکس هست؟

اکثر مردم سؤال می کنند آیا عکس برداری معمولی یا «ام. آر.آی» لزومی دارد؟ باید گفت همه کمردردها نیاز به عکس برداری ندارند. در مواردی که مشکوک به صدمات استخوانی مثل صدمه به مهره ها در اثر ضربه، پوکی استخوان یا سرطان هستید عکس برداری می تواند مفید باشد. ولی عکس ها بافت های نرم عضله و رباط ها و دیسک ها را نشان می دهند.زمانی که تصمیم به جراحی داریم و یا در تشخیص علت دردهای بهبود ناپذیر ، انجام «ام.آر.آی» توصیه می شود. انجام ام.آر.آی برای فتق های دیسک ضروری نیست؛ زیرا درمان را تغییر خواهد داد.
درمان در زمانی که کمردرد بهبود نمی یابد

جابجا کردن ستون فقرات ، طب سوزنی ، یوگا ، ماساژ درمانی و تزریق استروئید اپیدورال (کمری) بستگی به نوع درد کمر دارد. ماساژ درمانی در مواردی که علت کمردرد ناشناخته است مؤثر می باشد. بعضی از پزشکان با برگرداندن مهره ها و جابجا کردن آن موافق نیستند؛ زیرا معتقدند استخوان های کمر توسط عضلات حمایت می شوند و اگر درمانی صورت می گیرد باید روی عضلات انجام شود.اگر کمردردی دارید که بعد از هفته ها درمان نشده است به پزشک خود مراجعه کنید. اگر ضعف یا سستی در بازو یا ران خود احساس می کنید آن را جدی بگیرید.
یوگا تمرین کنید

بعضی از پزشکان معتقدند یوگا بهترین درمان دردهای مزمن کمر است؛ زیرا حالت مناسب را در بدن ایجاد می کند و با تنفس مناسب، کشش و فشار روی عضله را کم می کند. خیلی از بیمارانی که از درمانهای دیگر نتیجه نگرفته اند می گویند یوگا در درمان آنها مؤثر بوده است.بعد از بهبود کمردرد، تمرینات نرمشی را ادامه دهید، وزن خود را کم کنید و به اصلاح حالت و کشش عضلات اهمیت دهید. نرمش عضلات مربوط به شکم را انجام دهید تا از کمردردهای آینده پیشگیری شود.اگر در قسمت بالای کمر خود احساس ناراحتی می کنید، تمرینات خم شدن به سمت پایین و تمرینات نرمشی شانه ها را انجام دهید (شانه ها را به طرف یکدیگر کشیده و چند ثانیه نگه دارید سپس بر عکس عمل کنید).
بهترین تمرین برای اصلاح حالت کمر این است که با فاصله 30 سانتیمتر از دیوار و در مقابل آن تکیه دهید شکم خود را به داخل بکشید، سینه را بیرون دهید بعد از چسباندن کمر به دیوار، سر، شانه ها و پشت و لگن همه در یک ردیف قرار می گیرند و به این طریق گودی کمر از بین می رود. این حالت شبیه حالت ایستادن سربازان است. صدها سال قبل این طور گفته می شد که سربازان می توانند ساعت ها بدون احساس کمردرد روی پا بایستند مشروط به اینکه حالت ایستادن آنها درست باشد. آیا شما طور دیگری فکر می کنید؟ البته همه پدر و مادرها به نحوه صحیح ایستادن و نشستن فرزندان تأکید دارند ولی آنها نمی توانند تمام اوقات همراه فرزندان خود باشند و آنها را کنترل کنند! درست ایستادن و درست نشستن باید برای ما به صورت عادت درآید

کمر درد می تواند به دلایل مختلفی بروز کند،اما شش اشتباه جالب و بزرگه در رابطه با کمردرد وجود دارد بدین ترتیب است ...
* می‌گویند اولین و بهترین درمان کمردرد،استراحت مطلق برای مدتی طولانی است:
برخلاف این عقیده که قبلا بین پزشکان و بیماران رواج داشت،این روزها بیشتر پزشکان معتقدند که استراحت مطلق،بویژه برای طولانی ‌مدت،کار درستی نیست و داشتن فعالیت‌های سبک،روند بهبود کمردرد را تسریع می‌کند.البته یک دوره کوتاه استراحت غالبا مفید است،ولی استراحت مطلق،آن هم برای مدتی طولانی،ضررش بیشتر از فایده است.

* می‌گویند آخرین و موثرترین درمان کمردرد، ‌جراحی است:
جراحی،آخرین درمان است،ولی موثرترین نیست.در واقع،هیچ روش جراحی موثری برای درمان کمر دردهای ناشی از مشکلات عضلات و بافت‌های نرم وجود ندارد و جراحی معمولا برای مشکلاتی مانند فتق دیسک بین‌مهره‌ای و اسپوندیلوز استفاده می‌شود؛آن هم به عنوان آخرین انتخاب.با این همه،اگر شما دردی شدید و مداوم دارید که به هیچ درمانی جواب نمی‌دهد یا در اثر فشار بر نخاع و ریشه ‌های عصبی دچار ضعف عضلانی پیش‌رونده یا اختلالات عصبی نظیر عدم کنترل ادرار و مدفوع شده‌اید،ممکن است جراحی برایتان سودمند باشد.

*خیلی‌ها فکر می‌کنند بهترین تشک برای آنها که کمردرد دارند،تشک نرم است:
اگر دچار کمردرد هستید،بهتر است از تشک‌های نسبتا سفت استفاده کنید و البته خوابیدن روی سطوح خیلی سفت نیز توصیه نمی‌شود.

* بعضی‌ها توصیه می‌کنند،اگر می‌خواهید فشار کمتری به کمرتان وارد شود،روی شکم بخوابید:
خوابیدن به شکم اصلا برای کمر مناسب نیست.بهترین حالت خوابیدن برای آنها که کمر درد دارند، خوابیدن به پهلو و خوابیدن به پشت است.بهتر است به پهلو بخوابید و پاهایتان را اندکی به سمت شکم جمع کنید و بالشی را هم میان زانوهایتان قرار دهید؛و اگر تمایل دارید که به پشت بخوابید،بهتر است پایتان را کمی بالاتر از سطح بدنتان (مثلا روی یک بالش یا صندلی) قرار دهید یا این‌که بالشی را زیر زانوهایتان قرار دهید تا قوس طبیعی کمرتان حفظ شود.

* بعضی‌ها خیال می‌کنند کمردرد بیماری سالمندان است:
کمردرد سن و سال نمی‌شناسد و 70 درصد آدم‌ها در طول زندگی‌شان لااقل یک بار کمردرد می‌گیرند. ضمن این‌که بعضی مطالعات نشان می‌دهد که حتی بین 30 تا 50 درصد نوجوانان 15 تا 16 ساله نیز از کمردرد رنج می‌برند.شیوه نامناسب نشستن و خوابیدن،ورزش‌های نامناسب،کم ‌تحرکی‌های طولانی و استفاده از کوله‌پشتی‌هایی که وزنشان از 15 درصد وزن بدن بیشتر باشد،از شایع‌ترین علت کمر درد نوجوانان به حساب می‌آید.

* می‌گویند بیشتر کمر دردها ناشی از مشکلات دیسک،مهره‌ها و نخاع است:
در بیشتر موارد،کمردرد هیچ ربطی به مهره‌ها و دیسک و نخاع ندارد و علت آن صرفا کشیدگی عضلات و رباط‌های پشت است.عامل این کشیدگی هم چیزی نیست جز بلند کردن اجسام سنگین،بلند کردن نادرست اجسام،حرکت ناگهانی در ناحیه کمر،نشستن یا خوابیدن نادرست و موارد مشابه.

کلینیک  درد

تزریق استروئید به داخل فضای اپیدورال کمری بیش از نیم قرن است که بعنوان یکی از درمانهای دردهای سیاتیکی کمر به کار برده میشود.با توجه به اینکه در مورد تاثیر این روش در درمان طولانی مدت بیماران مبتلا به دیسکهای کمری اختلاف نظرهایی وجود دارد در ادامه مطلب به ذکر مطالبی راجع به این روش درمانی می پردازم.

ستون فقرات کمری از پنج مهره استخوانی تشکیل شده است که بخش بالایی ستون فقرات را به لگن وصل میکنند. در بین این پنج مهره دیسکهای کمری وجود دارند.هر دیسک از دو قسمت تشکیل شده است یک قسمت داخلی (نوکلئوس) که حلت ژله ای و نرم دارد و یک لایه خارجی که مانند حلقه ای قسمت میانی را در بر گرفته است . لایه خارجی حالت فیبری و ارتجاع پذیر دارد (آنولوس فیبروزوس).مشخصات ساختمانی دیسک سبب میشود دیسک بتواند با انعطاف پذیری فشارهای وارد آمده بر ستون فقرات را خنثی نماید.

در دو طرف هر مهره دو سوراخ وجود دارد که فورامن نامیده میشوند. رشته های نازک عصبی که از نخاع برای عصبدهی به پاها جدا میشوند از طریق این فورامن ها از ستون فقرات خارج میشوند.

زمانی که دیسکهای کمر آسیب میبینند در موارد خفیف دچار تغییر شکل میشوند و در موارد شدید تر قسمتی از لایه خارجی آنها پاره شده و ماده نرم داخلشان به بیرون راه پیدامینماید.تماس این ماده و فشار ناشی ازدیسک بر محل خروج عصب در ناحیه فورامن سبب ایجاد کمر درد و دردهای سیاتیکی می شود که میتواند بهمراه درجاتی از بی حسی گزگز و مور مور شدن درپاها انتشار یابند.

 بدن انسان قدرت ترمیم بسیار زیادی دارد وبلافاصله پس از ایجاد آسیب فرایند ترمیم و باز سازی شروع میشود. وجود التهاب و واسطه های التهابی در محل بیرون زدگی دیسک از این فرایند جلوگیری مینماید خصوصا اینکه قسمت داخلی دیسک که به  بیرون راه می یابد بصورت بالقوه سبب ایجاد التهاب و تورم و فشار مضاعف بر ریشه عصبی می شود.

انجام تزریق اپیدورال بخشی از مسیر درمان در بیماران مبتلا به کمردرد یا دردهای سیاتیکی اندام تحتانی میباشد.

این کار در بیمارانی بکار میرود که به  روشهای ساده تری مانند درمان دارویی – استراحت – فیزیوتراپی – آب درمانی پاسخ مناسبی نداده اند. انجام این تزریقات یک روش درمان میباشد که به بدن بیمار فرصت ترمیم رامیدهند تا حتی المکان از انجام عمل جراحی باز اجتناب شود.

روش نجام این تزریق نقش مستقیمی را در ایجاد اثر درمانی و پایداری این درمان دارد.

روشهای قدیمی این کار که توسط نیدلهای درشت اپیدورال در ناحیه خط وسط ستون فقرات (اینترلامینار) و بدون استفاده از فلوروسکوپ انجام میشده و شاید هنوز در بعضی مراکز درمانی انجام میشود جای خود را تکنیک جدید ترانس فورامینال داده اند.در جدید ترین مقالاتی که در این زمینه منتشر شده است تاثیر روشهای قدیمی تزریق اپیدورال را در درمان بیماران بسیار اندک توصیف نموده اند و شرط ایجاد اثر درمانی را انجام این کار بروش ترانس فورامینال تحت فلوروسکوپی دانسته اند.  مهارت پزشک در بکار گیری این تکنیک دقیق بر موفقیت عمل افزوده و سبب کاهش عوارض میشود.

در روش ترانس فورامینال از نیدل های نازکی استفاده میشود که آسیبی به باف عصبی وارد نگردد.بیمار در اتاق عمل وبصورت سرپایی پذیرش میشود. این کار نیاز به بیهوشی ندارد و با بیحسی موضعی انجام میشود.با توجه به تکنیک و لوازم بکار گرفته شده ای کار دردناک نمی باشد و بیماران تجربه ناخوشایندی از انجام آن ندارند.

فلوروسکوپ نوعی وسیله تصویر برداری است که توسط اشعه ایکس تصویر لحظه به لحظه از مراحل انجام تزریق را به ما میدهد. دقت میلیمتری این تصاویر سبب صحت کار و اجتناب از آسیب به بافتهای ستون فقرات میگردد.

 مراحل انجام تزریق ترانس فورامینال  پانزده تا بیست دقیقه به طول می انجامد و بیمار میتواند یک ساعت پس از انجام عمل ترخیص شده و با پای خودش به منزل برود.

در انجام این تزریقات داروهای استفاده شده پس از24 تا 48 ساعت تاثیر درمانی خود را نشان داده و وضعیت عمومی رفته رفته رو به بهبود میرود.با از بین رفتن التهاب و فشار از روی عصب درگیر مکانیسم ترمیم داخلی دیسک و فضاهایی که قبلا تحت فشار بوده را به وضعیت طبیعی نزدیک میکند . بیماران در چند روز اول پس از تزریق استراحت نسبی دارند و پس از آن تمرینات ورزشی خاصی را شروع مینمایند.  6 تا 12هفته پس از تزریق وضعیت بهتر می شود و در صورت رعایت شرایط توصیه شده به بیماران بهبودی طولانی مدت به دست می آید.

در آخرین تحقیقاتی که بصورت طولانی مدت روی انجام این روش در بیماران مبتلا به فتق دیسکهای کمری در مقایسه با جراحی باز انجام شده این روش در 71 تا 84 درصد موارد سبب درمان بیماران شده است. این اثر در بیماران با فتق یکطرفه دیسک که باعث تنگی یکطرفه فورامن (سوراخ خروجی عصب) هستند بیشترمیباشد.

آیا این تزریقات نیاز به تکرار دارند؟ در بسیاری از بیماران که به این روش پاسخ کامل یا نسبتا کاملی را میدهند تکرار این تزریقات ضروری نمی باشد . در بعضی از بیماران که پاسخ نسبی به این روش میدهند جهت تکمیل کار انجام تزریق مجدد ضروری میباشد.

در بیمارانی که به این کار پاسخ نمیدهند روشهای بسته دیگری مانند لیزر پلاسما یا نوکلئوتومی از راه پوست جایگزین مناسبی برای درمان میباشد.در این روشها بدون نیاز به باز کردن پوست و با بیحسی موضعی قسمتی از دیسک بیرون زده با لیزر یا نوکلئو توم حذف می گردد.

 انتخاب بیماران برای استفاده از روش تزریق ترانس فورامینال پس از مراجعه بیماران به کلینیک درد و انجام معاینات دقیق و بررسی ام آر آی و در صورت لزوم نوار عصبی آنها مقدور می باشد.

در مجموع باتوجه به اینکه انجام تزریق ترانس فورامینال یک روش با تهاجم بسیار کم و وعوارض اندک میباشد و سبب بهبود درد حاد و درمان طولانی مدت در بیش از دو سوم بیماران با فتق دیسک شده است بهتر است این روش در بیماران مبتلا به کمردرد بعنوان قدم اول درمان پس از درمانهای اولیه دارویی بکار رود.

گروه دیگری از بیماران که با انجام تزریقات داخل اپیدورال درمان میگردند بیماران دچار چسبندگیهای داخل کانال پس از عمل جراحی کمر میباشند . این چسبندگیها در یک سوم عملهای جراحی باز ستون فقرات کمری اتفاق می افتند و میتوانند سبب درد و مشکلات حسی و حرکتی برای بیماران شوند. تعبیه کاتترهای مخصوص تحت بی حسی در محل چسبندگی و استفاده از تزریق ترکیبات دارویی خاصی در آن مناطق  بدون نیاز به جراحی مجدد چسبندگیها را برطرف نموده و سبب درمان بیماران شود.

از موارد دیگر استفاده از تزریقات داخل ستون فقرات درمان بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاع می باشد . در این بیماران تورم بافت نرم داخل کانال نخاع بهمراه تغییر شکل دیسکهای کمری و تغییرات استخوانی سبب تنگ شدن کانال و فشار بر رشته های عصبی میگردد.  تزریق ترکیبات خاص دارویی میتواند با نازک کردن بافت نرم متورم داخل کانال سبب رفع فشار و از بین رفتن علائم فشار روی اعصاب شود. با توجه به اینکه این روش بدون نیاز به بیهوشی انجام میشود در بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی که عمدتا مسن میباشند میتواند روش درمانی مناسبی برای عمل جراحی باشد.

در کلیه بیماران ذکر شده انجام تزریقات داخل کانال نخاع باید در اتاق عمل و با استفاده از دستگاه فلوروسکوپ و شرایط کاملا استریل انجام شود.

مراجعه بیماران  مبتلا به کمردرد و دردهای انتشار یافته به اندام تحتانی به کلینیک های درد راههای جدیدی را جهت درمان پیش رویشان قرار خواهد داد.

دکتر مجید حیدریان

فوق تخصص درد

رفرنسها:

Buenaventura RM, Datta S, Abdi S, Smith HS.Systematic review of therapeutic lumbar transforaminal epidural steroid injections. Pain Physician. 2009 Jan-Feb;12(1):233-51 

Transforaminal Epidural Steroid Injections in Lumbosacral RadiculopathyA Prospective Randomized StudyVijay B. Vad, MD, Atul L. Bhat, MD,• Gregory E. Lutz, MD, and Frank Cammisa, SPINE Volume 27, Number 1, pp 11–16 

Study Protocol- Lumbar Epidural Steroid Injections for Spinal Stenosis (LESS): a double-blind randomized controlled trial of epidural steroid injections for lumbar spinal stenosis among older adultsJanna L Friedly, Brian W Bresnahan, Bryan Comstock, Judith A Turner, Richard A Deyo BMC Musculoskeletal Disorders 2012, 13:48  

 AbdiS, Datta S, Trescot AM, Schultz DM, Adlaka R, Atluri SL, et al. Epidural steroids in the management of chronic spinal pain: a systematic review. Pain Physician 2007;10:185-212 

Buenaventura RM, Datta S, Abdi S, Smith HS. Systematic review of therapeutic lumbar transforaminal epidural steroid injections. Pain Physician 2009;12:233-51

 Lee JW, Kim SH, Lee IS, Choi JA, Choi JY, Hong SH, et al. Therapeutic effect and outcome predictors of sciatica treated using transforaminal epidural steroid injection. AJR Am J Roentgenol 2006;187:1427-31